machinekamerpers. : 9 : 7
civiele dienst : 10 : 6
Totaal : 47 man : 35 man
N.B. De Koratia, Kossmatella en Korenia hadden een turbo electrische voortstuwings installatie.
De veiligheidsvoorschriften schreven nieuwe waterdichte-deuren voor in de midscheeps. Hierdoor mochten de schepen 25 cm. dieper worden afgeladen en het draagvermogen werd verhoogd naar 19.000 ton.
Met deze nieuwe voorschriften kon de bemanning met 12 man gereduceerd worden wat een aanzienlijke besparing betekende. De hoge brandstofkosten bij een verbruik van 50 ton per dag werden gedeeltelijk gecompenseerd.
Indeling van een General Purpose Tanker
· De voorpiek was ingericht voor waterballast, daarboven bevonden zich bergplaatsen en de kettingbak.
· Een grote voor-dieptank ingericht voor berging van brandstof met een eigen pompkamer,daarboven een laadruimte voor verpakte (b.v. drums) lading. Stalen luik voor waterdichte afsluiting.
· Voor coffer-dam.
· De ruimte voor vloeibare lading was door twee langsschotten (over de gehele lengte van het schip) en tien dwarsschotten in 33 ladingtanks onderverdeeld.
· Pompkamer en achter coffer-dam.
· Oliebunkers met bezinktanks, z.g. zijbunkers.
· Machinekamer met ketelruim. Onder de gehele machinekamer bevond zich een dubbele bodem.
· Achterpiek en drinkwatertanks, daarboven de ruimte voor de stuurmachine.
· De tanker had een doorlopend hoofddek waarboven zich de bak, het midscheeps, dekhuis en de achteropbouw bevonden.
In de midscheeps onder het stuurhuis was de kaartenkamer, de radiohut en het verblijf van de gezagvoerder.
Daaronder de hutten van stuurlieden, telegrafist en de hofmeesters. Tevens was er een ruimte ingericht als hospitaal, een kantoor en de gyrokamer.
In de achterbouw waren op het hoofddek de een-persoonshutten voor de bemanning. Daarboven op het campagne en sloependek de hutten voor de werktuigkundigen. De rooksalon, eetsalons, kombuizen, wasserij en een buitenzwembad(je) waren hier eveneens gesitueerd.
De eerste stap op het gebied van schepen met vloeibare lading, tankers, werd gezet in 1896. Het stoomschip “Besitang”, gebouwd bij Rijkee te Katendrecht, kwam in de vaart. Ze was 50 meter lang, 8 meter breed en had een diepgang van 3,5 meter. Ze mat slechts 417 brt. Ze was een echte “volhouder” want pas in 1930 werd ze van de sterkte afgevoerd.
Het tweede schip uit 1897 was het stoomschip “Berandan”, zij werd gebouwd op een Engelse werf. Dit schip was 442 brt. Ze had een stoommachine van 240 pk. ,die haar een snelheid van 7,5 knopen per uur gaf. Dit schip
had een nog groter uithoudingsvermogen dan het eerste schip. Na 37 trouwe dienstjaren werd ze in 1934 uit de vaart genomen.
De Shell-vloot voor en na de tweede wereldoorlog.
De gezamelijke vloot voor W.O. II bestond uit 94 schepen met een total tonnage van 626.500 brt.
De gezamelijke vloot na W.O. II bestond uit 66 schepen met een totaal tonnage van 428.000 brt.
Er waren 28 schepen verloren gegaan waarvan 13 bij La Corona, 12 bij de N.I.T. en 3 bij de C.S.M.
Gegevens over deze verliezen zijn in mijn bezit.
De K-tankers werden in dienst gesteld bij Shell Tankers N.V. te Rotterdam die op 14 december 1954 was opgericht. Maar ook de Engelse Shell-organisatie nam in dezelfde periode een groot aantal van deze tankers in dienst. Daar werden ze als H-tankers aangeduid. Een klein aantal andere Nederlandse rederijen namen ook schepen in dienst van dit type. Veelal voeren deze schepen dan weer in charter voor de Shell. In totaal werden er 66 schepen van het type General Purpose Tanker gebouwd. In Engeland kwamen ze in dienst vanaf 1953 in Nederland een jaar later, vanaf 1954. De eerste K-tanker die in dienst gesteld werd onder Nederlandse vlag was de “Katalysia”. Op 7 mei 1954 ving haar eerste reis aan. Ze werd gebouwd op de werf van de R.D.M. Alle Nederlandse K-tankers werden tussen 1954 en 1957 in dienst gesteld. De laatste die werd opgeleverd was de “Kelletia” eveneens gebouwd op de werf van de R.D.M. Er werden ook een tweetal schepen van de Engelse Shell geleend. De “Hemidonax” werd herdoopt in “Kalinga” en de “Halpa” werd herdoopt in “Kellia”.
Beide schepen voeren tussen 1955 en 1960 onder Nederlandse vlag, na deze periode gingen ze weer terug naar Engeland. De “Kylix” bleef het langst in de vaart bij Shell Tankers N.V. In 1984, 29 jaar na haar in dienststelling, dat was in december 1955, werd ze in San Esteban,Spanje gesloopt.
Zoals vermeld bouwde de R.D.M. de eerste K-tanker voor
Nederland. Al in 1908 kreeg de R.D.M. een opdracht een tanker te bouwen. De “Katalysia” was inmiddels het 26e
schip dat deze werf voor rekening van de Shell bouwde. In de serie K-tankers
volgden nog de “Kelletia”, de “Kabylia”, de “Kalydon” en de “Kara”.
De R.D.M. had voor deze stoomturbineschepen gekozen voor 2 Foster-Wheeler type waterpijpketels, die stoom onder een druk van 35 kg. per cm2 en een temperatuur van 425 graden Celsius moesten leveren aan hoofdturbines, hulpwerktuigen e.d.
Het hoofdturbine-aggregaat, vervaardigd door Werkspoor, volgens een ontwerp van Parsons-Marine Engeneering and Turbine Research and Development Association, bestond uit een hoge- en een lagedrukturbine,
elk voorzien van een afzonderlijk gedeelte voor achteruitdraaien.
1) Kylix Tonnage : 12.119 brt. Dvm. : 18.155 ton Diensttijd : 1955-1984
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 53 man
Op 26-09-1984 aanvang sloop te San Esteban, Spanje.
2) Kosicia Tonnage : 12.146 brt. Dvm. : 18.181 ton Diensttijd : 1957-1977
Bouwer : Wilton-Fijenoord Bem. : 53 man
Op 17-01-1977 aanvang sloop te Taiwan.
3) Kelletia Tonnage : 12.146 brt. Dvm. : 18.181 ton Diensttijd : 1957-1978
Bouwer : R.D.M. Bem. : 53 man
Op 01-03-1978 aanvang sloop te Inchon, Zuid Korea.
4) Kabylia Tonnage : 12.097 brt. Dvm. : 18.001 ton Diensttijd : 1955-1975
Bouwer : R.D.M. Bem. : 54 man
Op 23-10-1975 aanvang sloop te Santander, Spanje.
5) Kalinga Tonnage : 12.144 brt. Dvm. : 18.068 ton Diensttijd : 1955-1961
Bouwer : Cammell & Laird Bem. : 50 man
In 1953 in de vaart als “Hemidonax”, U.K..
In 1955 uitgeleend aan Shell Tankers te Rotterdam.
In 1971 naar Shell, Argentinie en in 1975 te Campana,Argentinie gesloopt.
6) Kalydon Tonnage : 12.107 brt. Dvm. : 18.158 ton Diensttijd : 1955-1976
Bouwer : R.D.M. Bem. : 54 man
Op 18-05-1976 aanvang sloop te Castellon, Spanje.
7) Kara Tonnage : 12.146 brt. Dvm. : 18.155 ton Diensttijd : 1955-1977
Bouwer : R.D.M. Bem. : 54 man
Op 26-01-1977 aanvang sloop te Inchon, Zuid Korea.
8) Katelysia Tonnage : 12.143 brt. Dvm. : 18.170 ton Diensttijd : 1954-1977
Bouwer : R.D.M. Bem. : 50 man
Op 05-08-1977 aanvang sloop te Kaohsiung, Taiwan
.
9) Kellia Tonnage : 12.127 brt. Dvm. : 18.009 ton Diensttijd : 1955-1961
Bouwer : Harland & Wolff Bem. : 53 man
In 1953 in dienst gesteld als “Halpa” voor Shell U.K.
In 1955 uitgeleend aan Shell Tankers te Rotterdam.
In 1973 verkocht aan Argentinie en herdoopt in “Fabiana” en in 1975 gesloopt.
10) Kenia Tonnage : 12.101 brt . Dvm. : 18.000 ton Diensttijd : 1955-1973
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 54 man
In 1973 verkocht aan Griekenland en herdoopt in “Petrola XI”..
In 1976 herdoopt in “Petrola 11” en op 27-09-1984 aanvang sloop te Kaohsiung, Taiwan.
11) Kermia Tonnage : 12.139 brt. Dvm. : 18.155 ton Diensttijd : 1955-1978
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 53 man
Op 24-06-1978 aanvang sloop te Santander, Spanje.
12) Khasiella Tonnage : 12.119 brt. Dvm. : 18.170 ton Diensttijd : 1956-1979
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 50
Op 05-10-1979 aanvang sloop te Kaohsiung, Taiwan.
13) Kopionella Tonnage : 12.146 brt. Dvm. : 18.181 ton Diensttijd : 1955-1978
Bouwer : Wilton-Fijenoord Bem. : 53 man
Op 19-06-1978 aanvang sloop te Bilbao, Spanje.
14) Koratia Tonnage : 12.154 brt. Dvm. : 18.050 ton Diensttijd : 1954-1975
Bouwer : Wilton-Fijenoord Bem. : 50
Op 27-02-1975 aanvang sloop te Pusan, Zuid Korea.
15) Korenia Tonnage : 12.152 brt. Dvm : 18.158 ton Diensttijd : 1955-1972
Bouwer : Wilton-Fijenoord Bem. : 54 man
Op 24-09-1972 aanvang sloop te Kaohsiung, Taiwan.
16) Korovina Tonnage : 12.121 brt. Dvm : 18.069 ton Diensttijd : 1954-1975
Bouwer : Wilton-Fijenoord Bem. : 50 man
Op 29-10-1975 aanvang sloop te Kaohsiung, Taiwan.
17) Krebsia Tonnage : 12.107 brt. Dvm : 18.184 ton Diensttijd : 1954-1973
Bouwer : P.Smit Jr. Bem. : 53 man
In 1973 verkocht aan Griekenland en herdoopt in “Petrola X”
In 1975 herdoopt in Petrola XVII en in 1976 “Petrola 17”.
Op 11-01-1984 aanvang sloop te Castellon, Spanje.
18) Kryptos Tonnage : 12.089 brt. Dvm : 18.184 ton Diensttijd : 1955-1976
Bouwer : P.Smit Jr. Bem. : 53 man
Op 12-06-1976 aanvang sloop te Kaohsiung, Taiwan.
19) Kossmatella Tonnage : 12.089 brt. Dvm : 18.184 ton Diensttijd : 1962-1972
Bouwer : Sawn Hunter Wigham Bem. : 53 man
1953-1962 Helix Anglo Saxon Shell U.K.
1962-1972 Kossmatella Shell Tankers NL.
In 1972 gesloopt in China.
STOOMVAART MAATSCHAPPIJ ROTTERDAM (dochter K.R.L.)
20) Ameland Tonnage : 12.159 brt. Dvm : 18.234 ton Diensttijd : 1955-1976
Bouwer : P.Smit Jr. Bem. : 50 man
Op stapel gezet als “Kraussina” voor Shell Tankers N.V.
Op 28 mei 1955 in de vaart voor de S.M.R. als “Ameland”
In 1976 gesloopt te Bilbao, Spanje.
STOOMVAART MAATSCHAPPIJ NEDERLAND, AMSTERDAM
21) Kaap Hoorn Tonnage : 12.181 brt. Dvm : 18.310 ton Diensttijd : 1958-1975
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 50 man
In 1975 verkocht aan Liberia en herdoopt in “Al Hilal”.
In 1977 gesloopt te Kaohsiung, Taiwan.
N.V. VERENIGDE NED.TANKVAART REDERIJ, DEN HAAG (dochter S.M.N.)
22) Keizerswaard Tonnage : 12.576 brt. Dvm : 18.480 ton Diensttijd : 1955-1970
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 52 man
Motoren : Stork-diesels 8.500 pk. Snelheid : 15 knp.
In beheer bij van Nievelt,Goudriaan & Co.,Rotterdam.
In 1970 verkocht aan Liberia en herdoopt in “ Ionic King”
In 1973 verkocht aan Engeland en herdoopt in “Halcyon Cove”.
In 1975 verkocht aan Griekenland en herdoopt in “Rania”.
In 1976 gesloopt te Karachi, Pakistan.
23) Koningswaard Tonnage : 12.569 brt. Dvm : 18.480 ton Diensttijd : 1956-1971
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 47 man
Motoren : Stork-diesels 8.500 pk. Snelheid : 15 knp.
In beheer bij de S.M.N.,Amsterdam.
In 1971 verkocht aan Liberia en herdoopt in “ Ionic Queen”
In 1972 verkocht aan Griekenland en herdoopt in “Alice”.
In 1973 verkocht aan Engeland en herdoopt in “Halcyon Isle”.
In 1977 gesloopt te Singapore.
AMSTERDAM MARITIEM TRANSPORT MAATSCHAPPIJ.
24) Alkmaar Tonnage : 12.202 brt. Dvm : 18.250 ton Diensttijd : 1958-1974
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 50 man
In 1974 verkocht aan Singapore en herdoopt in “ Ocean Trader”
In 1974 herdoopt in “Bamin II”.
In 1981 herdoopt in “Bamin Wilhelmshaven”.
In 1982 gesloopt te Sevilla, Spanje.
25) Purmerend Tonnage : 12.200 brt. Dvm : 17.600 ton Diensttijd : 1957-1972
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 50 man
In 1972 verkocht aan Liberia en herdoopt in “Baroness”
In 1973 verkocht aan Griekenland en herdoopt in “Dynamic Mariner”.
In 1973 gesloopt te Kaohsiung, Taiwan.
N.V. AMSTERDAMSE OLIETRANSPORT MAATSCHAPPIJ.
26) Dorestad Tonnage : 12.495 brt. Dvm : 18.403 ton Diensttijd : 1955-1970
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 56 man
In 1970 verkocht aan Griekenland en herdoopt in “ Captain Victor”
In 1975 verkocht aan de V.S.”.
In 1977 verkocht aan Panama en herdoopt in “Chaparral”.
In 1981 gesloopt in de V.S.
THALATTA N.V.
27) Thalatta Tonnage : 12.479 brt. Dvm : 18.560 ton Diensttijd : 1952-1954
Bouwer : N.D.S.M. Bem. : 56 man
In 1952 als “proto-type” voor de K-tankers op stapel gezet.
Ze had alleen een mast op het voordek.
In 1954 verkocht aan Noorwegen en herdoopt in “Mosberg”.
In 1962 herdoopt in “Bluefin”.
In 1964 verkocht aan Griekenland en herdoopt in “Anastasia J.L.”.
In 70 tijdens slecht weer vergaan.
ERHARDT & DEKKERS, ROTTERDAM
28) Schelpwijk Tonnage : 12.118 brt. Dvm : 18.124 ton Diensttijd : 1955-1976
Bouwer : Kon.De Schelde Bem. : 48 man
In beheer bij de dochter-maatschappij Stoomvaart Mij. Oisterwijk.
In charter bij de Shell Tankers N.V.
Ze was bekend om haar fraaie boegbeeld..
In 1976 gesloopt te Kaohsiung, Taiwan.
N.T.P.M. , AMSTERDAM
29) Westertoren Tonnage : 12.117 brt. Dvm : 18.158 ton Diensttijd : 1954-1972
Bouwer : R.D.M. Bem. : 53 man
In 1954 op stapel gezet als “Kabylia” voor Shell Tankers..
In de vaart gekomen voor NT.P.M. als “Westertoren”.
In 1970 herdoopt in “Stolt Westertoren”.
In 1976 gesloopt te Kaohsiung, Taiwan.
30) Munttoren Tonnage : 12.461 brt. Dvm : 18.785 ton Diensttijd : 1957-1973
Bouwer : C.v.d.Giessen & Zn. Bem. : 61 man
In 1970 herdoopt in “Stolt Munttoren”.
In 1973 verkocht aan Liberia en herdoopt in “ Stolt Pasadena”.
In 1975 verkocht in Liberia en herdoopt in “Al Mohsin”.
In 1975 gesloopt te Kaohsiung, Taiwan.
Naast deze 30 type K-tankers hebben er ook nog de nodige onder buitenlandse vlag gevaren. De onderstaande schepen heb ik kunnen traceren.
Engeland : Holospira, Hemidonax, Hindsia, Harvella,
Hadra, Hadriania, Haminea, Harpula, Hatasia
Haustellum, Haustrum, Helcion, Heldria, Helisoma,
Hemifusus, Hemiglypta, Hemiplecta, Hima,
Hinea, Hinnites, Horomya, Hyala, Hydatina, Hygromia en Hyria.
Geregistreerd onder Bermuda (Overseas) Ltd.
Halia, Haminella, Hanetia en Hemisinus.
Geregistreerd onder Tanker Finance Ltd.
Helix
Geregistreerd onder Shell Tankers Ltd.
Engeland : Eastgate (Turnball & Scott Ltd.), Forthfield (Northern Petrleum Tank SS Co.), Lucellum (H.E.Moss
Tankers)
Van onderstaande tankers zijn de gegevens qua tonnage, lengte, breedte en bouwjaar nagenoeg gelijk aan het type K-tanker. Of ze ook daadwerkelijk van dezelfde klasse zijn is mij niet bekend. Wie kan mij helpen en wellicht kent u nog andere schepen van dit type ?
Cerinthus en Clymene (A-tanker ?) (Hadley Sg.Co.Ltd.)
In dit overzicht vindt u 30 Nederlandse K- , 30 Engelse H-tankers en nog 3 overigen. Totaal dus 62 schepen van de eerder genoemde 66 gebouwde schepen.
Het mag duidelijk zijn dat de type K-tankers gedurende de jaren ‘50 een dominerende plaats hadden in de Nederlandse tankvaart. Het hoge brandstof verbruik van de motoren was een van de redenen om naar een opvolger uit te zien. In 1960 kwam die er dan ook, desondanks bleven de K-tankers nog tot halverwege de
70-jaren in bedrijf.
Na de bouw van de serie K-tankers volgde een nieuwe moderne tanker maar wel met min of meer dezelfde afmetingen. Deze A-tankers ( zowel in Nederland als in Engeland als A-tanker ) werden vanaf 1958 door de werven opgeleverd.
Het belangrijkste verschil was de dieselmotoren die in deze A-serie geplaatst werden. In plaats van de 50 ton brandstof verslindende motoren op de K-tankers, gebruikten deze A-tankers slechts 30 ton per dag.
De opbouw van het midscheeps en van het achterschip waren rond wat een eigentijds modern uiterlijk aan de schepen gaf.
Algemene gegevens
Tonnage : 12.200 brt. Dmv. : 18.090 ton L X B X D : 170,41 X 21,16 X 9,07 mt.
Motor : B & W-diesel 8.750 pk. Snelheid : 14,5 knopen
1) Acmaea Tonnage : 12.220 brt. Dvm : 19.194 ton Diensttijd : 1959-1985
Bouwer : P.Smit Jr. Bem. : 47 man
In 1986 herdoopt in Prohecy, Cyprus. In 1987 herdoopt in Dart, Panama.
In 1988 herdoopt in Delfi, Panama en op 30-05-1995 aanvang sloop te Alang.
2) Abida Tonnage : 12.226 brt. Dvm : 18.000 ton Diensttijd : 1958-1985
Bouwer : P.Smit Jr. Bem. : 47 man
Op 13-04-1985 aanvang sloop te Gadani Beach, Pakistan.
3) Arca Tonnage : 12.222 brt. Dvm : 18.346 ton Diensttijd : 1959-1978
Bouwer : R.D.M. Bem. : 47 man
Op 12-06-1978 aanvang sloop in Hongkong.
4) Atys Tonnage : 12.222 brt. Dvm : 19.460 ton Diensttijd : 1960-1978
Bouwer : N.D.S.M. Bem : 47 man
Op 17-07-1978 aanvang sloop te Shanghai, China.
5) Acteon Tonnage : 12.226 brt. Dvm : 18.000 ton Diensttijd : 1961-1985
Bouwer : P.Smit Jr. Bem : 47 man
Op 31-07-1985 aanvang sloop te Chittagon, Pakistan.
6) Acila Tonnage : 12.221 brt. Dvm : 18.000 ton Diensttijd : 1958-1985
Bouwer : P.Smit Jr. Bem : 47 man
Op 27-12-1985 aanvang sloop te Gadani Beach, Pakistan.
STOOMVAART MAATSCHAPPIJ ROTTERDAM (K.R.L.)
7) Vlieland Tonnage : 12.223 brt. Dvm : 18.399 ton Diensttijd : 1959-1978
Bouwer : Wilton-Fijenoord Bem : 50 man
De romp van de Vlieland is van de K-serie. In 1958 op stapel gezet als “Abra” voor
Tankers N.V. Tijdens de bouw verkocht aan K.R.L. en herdoopt in “Vlieland”.
Op 28 augustus 1959 in de vaart gekomen en direct in charter bij Shell Tankers.
In 1970 overgedragen aan Nedlloyd en onder gebracht bij de dochtermaatschappij Holland
Bulk Transport, Amsterdam.
In 1973 verkocht aan Shell Tankers N.V. en in 1978 gesloopt te Hong kong.
Engeland : A-tankers waren o.a. Acavus, Achatina, Amastra, Amoria, Anadra, Asprella, Aulica en Axina.
Ik ben me bewust niet volledig te zijn met dit artikel. Daarom is elke aanvulling c.q. correctie van harte welkom.
Graag wil ik B.Schaeken bedanken voor zijn aanvullingen.
Koos Los
k.los@hetnet.nl